Curaçao: Tiɲɛni sɛbɛn
Daminɛ kuma
Curaçao ye gun ye min bɛ Karayibu Kɔgɔji la ani gun jamana yɛrɛmahɔrɔnyalen Hollande Mansamara kɔnɔ.
Tariki kɔnɔko
Curaçao tun sigilen bɛ fɔlɔ Caiquetios jamanadenw fɛ, Arawak kulu fitinin dɔ, minnu nana gun in na ka bɔ Ameriki Saheliyanfan na san 1000 ɲɔgɔnna.
Sɔrɔdasi binkanni Erɔpukaw
Erɔpu jamana minɛbaga fɔlɔ minnu taara Curaçao, olu tun ye Ɛspaɲikaw ye, minnu ye gun minɛ san kɛmɛda 16nan daminɛ na.
Binna ni min ye Erɔpu jamanaw ye
Hispanikaw kɔfɛ, Holandekaw ka binkanni kɛra gun in kan san 1634.
Binnkanni daminɛ don
Hollandekaw ka mara daminɛna san 1634.
Erɔpu jamana minɛbagaw bɛɛ ka bɔ waati tɛmɛnenw na
Ɛsipaɲɔlikaw (1527 - 1634) Dutch (1634 - bi)
Jeografie de territoire occupé
Curaçao bonya ye kilomɛtɛrɛ 444 ye, a bɛ Karayibu Kɔgɔji kɔnɔ.
Sigisariyaw
Gun yɛrɛmahɔrɔnyalen dɔ min bɛ Pays-Bas masaya kɔnɔ.
Kuntaala
K’a ta san 1634 la ka na se bi ma.
Mɔgɔ minɛbagaw yɛrɛ ka darapo kɔrɔ walima Erɔpu jamanaw ka fanga kɔrɔ
Sisan minɛbagaw b’u ka darapo sɔrɔ nka u bɛ bin Hollande ka fanga kɔrɔ.
Yɔrɔ tɔgɔ faso
O yɔrɔ in tɔgɔ ye ko Caiquetios.
Jamanadenw ka kanw yɔrɔ
Curaçao jamanadenw ka kanw tun ye Arawak ani Carib ye fɔlɔ.
Mɔgɔ minnu ye u yɛrɛ kisi binkanni ni minɛni ma
Jamanaden minnu ye ɲɛnamaya sɔrɔ, olu hakɛ ma dɔn.
Sisan minɛbaga
Pays-Bas.
Sɔrɔko Nafabɔ
Dugukolotigiya n’a bɔli: Tariku: Dugukolo tigiyali tun bɛ Kurasao, Erɔpu fangatigiw de tun bɛ o latigɛ kosɛbɛ. Tuma caman na, fɛnw minɛni tun bɛ kɛ walasa ka yɔrɔ di jiriforow ni sɔrɔko baara wɛrɛw ma. Kɔnɔnafiliw : Dugukolo minɛni kɛra sababu ye ka dugukolo caman bila tigi damadɔ bolo, o kɛra sababu ye ka bɛnbaliya don sigida la. Sɛnɛfɛnw sɛnɛko sɔrɔko: Sɛnɛfɛn kunbabaw : Sukaro, aloe vera ani indigo tun ye sɛnɛfɛn kunbabaw ye minnu tun bɛ sɛnɛ sɛnɛyɔrɔw la. Baara: Baarakɛyɔrɔw tun bɛ u jigi da jɔnw ka baara kan kosɛbɛ. Minɛni ni yiritigɛ: Minɛko: Hali ni minɛnko tun tɛ sɔrɔko kunba ye, kɔji ni fositɛri tun bɛ bɔ dɔɔnin dɔɔnin. Jiritigɛ: Jiri tigɛ tasumamugu ni so jɔli minɛnw kama, o ye nɔ bila sigida lamini na. Jɔnya ni baara jagoyalen: Jɔnya: Jɔnya tun ye fɛnba ye sɔrɔko siratigɛ la, jɔnya mɔgɔw tun bɛ baara kɛ forow la ani duw kɔnɔ. Jɔnya banbali: Jɔnya banna foroba la san 1863, hali ni baara jagoyalen tora senna cogo caman na. Baganmara: Baara kunbabaw : Baganmara, kɛrɛnkɛrɛnnenya la bakɔrɔnw ni sagaw, o tun ye sɔrɔko faralen ye Erɔpukaw fɛ. Baarakɛcogo: Baganmarafɛnw i n’a fɔ nɔnɔ, sogo ani wuluwulu tun ye jagofɛn nafamaw ye. Jamanadenw ka baarakɛlaw nafabɔli : Kɔnɔnafili : Jamanadenw tun bɛ nafa sɔrɔ binkanni daminɛ waati la, nka u dɔgɔyaliba kɔfɛ banaw ni fariyakow kosɔn, nafabɔ kɛcogo jiginna ka taa jɔnw baara la minnu bɛ na jamana wɛrɛw la. Jagokɛlaw ka baara: Erɔpu Jago: Curaçao kɛra fɛɛrɛbɔyɔrɔ ye Atlantiki jago siratigɛ la, yɔrɔ min na jagokɛlaw ka walew tun bɛ jago ni sɔrɔko jɛɲɔgɔnyaw fanga bonya. Kɔnɔnafili: Jagokɛlaw ye Erɔpu jamanaw ka yɛrɛmahɔrɔnya walew ni jago dantigɛliw yiriwa minnu ye nɔ bila sigida sɔrɔko la.
Sɔrɔko nafabɔli Kurasao dugu minɛbagaw fɛ
Curaçao binkanni daminɛna san 1499 Espaɲiw fɛ ani kɔfɛ Hollandew y’a minɛ san 1634. Nafolo sɔrɔli tun sinsinnen bɛ fɔlɔ jɔnw jago, sɛnɛ ani jago kan.
Sekɔrɔbaw Erɔpukaw fɛ
Jɔnw ka jago: Curaçao tun ye jɔnw feereli yɔrɔ nafama ye Atlantiki kɔgɔjida la. Sɛnɛ: Sukaro, kɔgɔ ani aloe vera tun nafa ka bon Erɔpukaw bolo. Jago: Willemstad kurunboli yɔrɔ tun ye jagokɛyɔrɔba ye Erɔpu, Afiriki ani Ameriki farafinna jamanaw cɛ.
Sɔrɔko walew
Sɛnɛfɛnw : Sɛnɛyɔrɔbaw daminɛni kɔɔri ni alowɛsi kama. Jɔnya: Jɔnw nafabɔli baara kama forow la ani jago la. Kɔgɔjida baara: Jagokɛyɔrɔw yiriwali walasa ka jago dɛmɛ.
Sosiyali ni sɔrɔko nɔfɛkow
Jamanadenw hakɛ: Yɛlɛma donna jamanaden hakɛ la ka da Farafinna mɔgɔw ka don jamana kɔnɔ. Fɛnsɔrɔsiraw: Siraw ni sow jɔli walasa ka sɔrɔko baaraw dɛmɛ. Sɔrɔko bɛnbaliya: Danfaraba bɛ Erɔpu nafolotigiw ni jamanadenw ni Afiriki jamanadenw cɛ.
Native Massacres ani Masakɛw
Hispanika ka binkanni (1499-1634): Hispanika ka Curaçao minɛni kɛra sababu ye ka jamanadenw ka mara ani ka u nafa. U caman fagara walima u jagoyalen don ka kɛ jɔnya ye. Holandekaw ka binkanni (1634): Dutchw ye gun in minɛ tuma min na, duguden tɔw degunna ka t’a fɛ ani ka halaki. Curaçao dugudenw tun bɛ ɲini ka ban pewu, fariya, bana ani jɔnya nɔfɛkow faralen ɲɔgɔn kan. O kɛra sababu ye ka gun in ka laadalakow fɔlɔ ni a jamanadenw tunun pewu.
Jamanadenw ka siya saniya
Siya saniya ye siya dɔ bɔli ye yɔrɔ kɛrɛnkɛrɛnnen dɔ la cogo labɛnnen na ani ni fariya ye. Curaçao ko la, jamanadenw ka jamanaw wajibiyara ka bɔ u ka dugukolo kan, ka u gɛn ka bɔ jamana wɛrɛw la ni fanga ye walasa ka sira di Erɔpukaw n’u ka nakɔw ma. Jamanadenw ka siya saniyalen kɛra sababu ye ka Curaçao jamanadenw hakɛ dɔgɔya kosɛbɛ. O ye nɔ banbali bila gun in jamanadenw hakɛ n’a ka laadalakow la, bawo jamanadenw ka laadalakow ni kanw fanba tununna.
Kɔngɔko
Kɛrɛnkɛrɛnnenya la Ɛspaɲɔlikaw fɛ ani kɔfɛ Holandekaw fɛ, jamanadenw ka jamanaw wajibiyara ka bɔ u ka dugukolo kan. Kɔngɔ min tun bɛ dugudenw na, o kɛra sababu ye ka Curaçao dugudenw hakɛ dɔgɔya kosɛbɛ.
Cadalakow Tiɲɛni
Fasokanw ka laadalakow, kanw ani diinɛw tun bɛ damatɛmɛ ani ka Erɔpu laadalakow bila u nɔ na. Laadalakow tiɲɛni kɛra sababu ye ka jamanadenw ka dɔnniya, laadalakow ani kanw bɔnɛ, o min ye nɔ banbali bila Curaçao ka laadalakow la.
Habitat Tiɲɛni
Yɔrɔw sigiyɔrɔw tiɲɛna walasa ka sira di Erɔpu forow ni sigiyɔrɔw ma. Sigidaw tiɲɛni kɛra sababu ye ka fɛnɲɛnama suguya caman bɔnɛ ani ka dɔ bɔ kosɛbɛ dugu kɔnɔ jiriw ni baganw na.
Hakilila-kɛlɛ
Hakilila kɛlɛ bɛ kɛ ni fɛɛrɛw ye i n’a fɔ bagabagali, propagande ani tila-tila-ka-mara fɛɛrɛw walasa ka jamanadenw basigibaliya n’u mara. Hakilila kɛlɛ min kɛra Kurasao, o kɛra sababu ye ka sigidamɔgɔw ka jɛɲɔgɔnya ni u kɛlɛli barika dɔgɔya jamanadenw cɛ.
Diinan tɔɔrɔw
Erɔpu jamana minɛbagaw ye jamanadenw ka diinɛ walew damatɛmɛ ani k’u bali.
Jɔnw ka jago Curaçao
West India Company (WIC): Pays-Bas tun bɛ ni kelen ye jɔnw dicogo la Ameriki gun kan ni WIC ye. Jago kɛra Farafinna mɔgɔw fɛ: U fanba tun bɛ feere kokura, dɔw tora Kurasao ani ka baara kɛ dugu kɔnɔ, kurunbonkarila la walima forow la. Sɛnɛyɔrɔw: Jɔnw tùn bɛ Kɛ sɛnɛko la i n’a fɔ ‘so jɔnw’ ani ‘foro jɔnw’, foro jɔnw tùn bɛ baara gɛlɛnw Kɛ. Bololabaarakɛlaw: Olu tun ye baarakɛla ŋanaw ye i n’a fɔ minisiriw ni nɛgɛsotigiw, minnu tun bɛ to ka baara kɛ foro wɛrɛw la walima dugu kɔnɔ. Jagokɛyɔrɔ: San 1713 kɔfɛ, Curaçao tora jagokɛlaw ka jagokɛyɔrɔ ye min tun tɛ sariya kɔnɔ.
Jamanadenw ka jɔnw
Jɔnya ni mɔgɔw gɛnni: San 1513, a bɛ se ka fɔ ko Caiquetios bɛɛ gɛnna ka taa Hispaniola (bi Haiti ani Dominikɛ jamana) walisa ka baara kɛ jɔnw ye Ɛsipaɲi minɛbagaw ye. Segin ani ka mɔgɔw ladɔnniya ni fanga ye: San 1526 lamini na, Caiquetio 400 ɲɔgɔn bilala ka segin Curacao ka taa misiw ladon ani u jiginna Krecɛnya la ni fanga ye. West India Company (WIC): Holandekaw ye Curacao binkanni kɔfɛ san 1634 WIC fɛ, jamanadenw caman gɛnna ka bɔ jamana kɔnɔ walima ka kɛ jɔnw ye.
Jamanadenw ka kɛlɛcɛw
Kurakao jamanadenw ye kɛlɛcɛ caman dɔn tariku kɔnɔ minnu ye degun kɛlɛ ani u ka laadalakow n’u ka josariyaw lakanani kama. Misaliba dɔ ye jamanadenw ka ɲɛmaa Cacique Caquetio ye, min tun lakodɔnnen don a ka Erɔpu binkanniw kɛlɛli fɛ. Segin ani mɔgɔw ladɔnniyalen don ni fanga ye: San 1526 lamini na, Caiquetios 400 ɲɔgɔn bilala ka segin Curacao ka taa misiw ladon ani u ye fanga sɔrɔ ka don Krecɛnya la. West India Company (WIC): Holandekaw ye Curacao binkanni kɔfɛ san 1634 WIC fɛ, duguden caman gɛnna ka bɔ jamana kɔnɔ walima ka kɛ jɔnw ye.
Afiriki ka kɛlɛcɛw ka kɛlɛcɛw Kurasao
Curaçao ye ciyɛn nafama ye Afiriki kɛlɛcɛw fɛ, kɛrɛnkɛrɛnnenya la Atlantiki jamana kɔkan jɔn jago waati la. Farafinna jɔn minnu nana ni u ye gun in kan, olu ye jagɛlɛya ni cɛsiri danma jira u ka degun kɛlɛli la. Mɔgɔ tɔgɔba dɔ ye Tula ye, jɔnw ka murutili ɲɛmɔgɔ dɔ san 1795.
Erɔpu ka binkanni ɲɛfɛ
Jamanadenw ka jamanaw
Caquetio: Caquetio, Arawakkan fɔbagaw, tun ye Curaçao duguden fɔlɔw ye ka kɔn Erɔpu jamanaw ka binkanni ɲɛ.
Sigiden kɔrɔbaw
Caquetio Arawak: Caquetios bɛ dɔn iko gun in sigibaga kɔrɔlenw, minnu bɛ daminɛ sani Erɔpukaw ka na.
Siwiliw
Jamanadenw ka siwili: O siwili tun bɛ dɔn u ka sɛnɛ, mɔni jɛkuluw ani jago siraw fɛ.
Sosiyali ni sɔrɔko sigicogo
Sigidaw: U tun sigilen bɛ duguw kɔnɔ minnu ka ɲɛnamaya tun ɲɛsinnen bɛ sigida ma, bɛɛ tun bɛ dɛmɛ don sɛnɛ ni mɔni na. Sɔrɔko baara: Sɛnɛ, mɔni, ani jago ni kɛrɛfɛ gunw ye.
Sigida-ɲɛnamaya-ɲɛnamaya
Dugu sigidaw : Ka sigi dugu sigida gɛrɛgɛrɛw la, o tun ye ko ye min tun bɛ kɛ, bɛɛ tun bɛ baara kɛ ɲɔgɔn fɛ ani ka ɲɔgɔn ladon.
Sɛnɛ ni sigiyɔrɔmako
Sɛnɛ: U tùn bɛ sɛnɛfɛnw Sɛnɛ i n'a fɔ ɲɔ, manje ani pɔmitɛri. U tùn bɛ Dɔn fana u ka fɛnɲɛnɛma ni sigida dɔnniya fɛ.
Monumental Architecture ka baara
Bɔgɔdaga: Bɔgɔdaga tun bɛ fɛn dilanni na, tuma caman na, dugubaw kɔnɔ.
Diinan ni ladamu walew
Laadalakow: Jamanadenw ka laadalakow ni hakilimaya walew jɔyɔrɔ tun ka bon u ka don o don ɲɛnamaya kɔnɔ.
Laada ni nsiirinw
Laada minnu bɛ fɔ daɲɛw la: nsiirinw ni maanaw tun bɛ tɛmɛn laadalakow kan minnu bɛ fɔ daɲɛw fɛ, o min tun ye u ka laadalakow yɔrɔ nafamaba dɔ ye. ###Sariyaw ni sariyasunw Kuntigiw : Desizɔnw tun bɛ kɛ ɲɛmɔgɔw ni maakɔrɔw fɛ, ka da laadalakow ni sigida sigicogo kan.
Dugukolo ni Lamini
Bonya da fɛnɲɛnɛmaw kan: U tun bɛ bonyaba da u ka sigida lamini na, wa u tun dalen b’a la ka ɲɛnamaya kɛ cogo bɛnnen na ni fɛnɲɛnamaw ye.
Architecture ani Sow jɔli
Bɔgɔ ni bɔgɔ: So jɔlifɛnw tun bɛ kɛ kɛrɛnkɛrɛnnenya la fɛnw ye minnu bɛ bɔ fɛnɲɛnamaw la i n’a fɔ bɔgɔ ni bɔgɔ.
Dumuni ni dumunikɛcogo
Laadala dumuniw : Dumuni tun bɛ sɔrɔ sɛnɛfɛnw, jɛgɛ ani sigida la tulonkɛfɛnw de la kosɛbɛ.
Tariki sɛbɛnni ni daɲɛw laada
Daɲɛw laada: Tariku ni maanaw tun bɛ lase mɔgɔw ma da la ka bɔ mɔgɔw la ka taa mɔgɔw la.
Tɛmɛsira ka laadalakow
Tɛmɛsira laada: U tun bɛ ni laadalakow kɛrɛnkɛrɛnnenw ye ɲɛnamaya ko nafamaw kama i n’a fɔ bange, kɔrɔya ani saya.
Furakɛcogo min bɛ kɛ jamana kɔnɔ
Laadala furakɛli: Kɛnɛya kɛcogo dɔw tun ye binkɛnɛw ni hakilimaya laadalakow kɛli ye.
Seko ni dɔnko ni sɛbɛnni
Bololabaara: Seko ni bololabaara dɔw ye bɔgɔdaga, bɔgɔdaga ani jɛgɛncogo ye.
Music ani Danse
Laadala dɔnkiliw: Misikili ni dɔn tun ye u ka laadalakow jiracogo n’u ka seliw yɔrɔ kolomaw ye.
Kalan ni Dɔnniya Yɛlɛma
Da kɔnɔ kalan: Dɔnniya tun bɛ wuli maakɔrɔw fɛ ani daɲɛ kalan fɛ.
Spor ni Tulonkɛ
Laadala tulonw: Laadala tulon ni farikoloɲɛnajɛ damadɔ tun b’u fɛ minnu tun ye u ka laadalakow dɔ ye.
Iconic Figures ani ɲɛmɔgɔw
Kabila ɲɛmɔgɔw : Kabila ɲɛmɔgɔw jɔyɔrɔ tun ka bon sigidaw la wa u ka maanaw bɛ balo ladamu kɔnɔ.
Sigida jamanadenw ka ko kura
Sɛnɛ kɛcogo : Sɛnɛ kɛcogo kura i n’a fɔ terasi sɛnɛ ani jiko siraw. Fɛnkurabɔla(w): Jamanadenw ɲɛmɔgɔw ni sɛnɛkɛlaw : Minnu ye nin fɛɛrɛ ninnu labɛn ani k’u bila yɔrɔ wɛrɛ la. Yiriwali tariku: Sani Erɔpu ka binkanni ka kɛ: O ko kura ninnu bɔra ka kɛɲɛ ni sigida lamini cogoyaw ye gun in kan. Bɔyɔrɔ ni yiriwali : Labɛnni sigida la : Kokurabɔw tun sinsinnen bɛ sigida lamini ni sigida nafolo dɔnniya jugu kan. Fɛɛrɛba minnu kɛra : Sɛnɛfɛn kuraw donli : Sɛnɛfɛn kuraw doncogo n’u sɛnɛni ka ɲɛ i n’a fɔ manje ni pɔmitɛri. Fɛɛrɛko ɲɛfɔli : Jiko siraw : Jibɔyɔrɔw ni jiko ɲɛnabɔli jiko siratigɛ la. A nɔfɛkow ni a kɛcogo : Dumuniko lakanani : O ko kura ninnu ye dumuniko sabatili sabati ani ka Kurasao jamanadenw kɛ u kana u jigi da waati caman ɲɔgɔnna kan. Sosiyete ka jɛɲɔgɔnya : Sigida minnu bɛ baara kɛ ɲɔgɔn fɛ sɛnɛko porozɛw kan, o bɛ sigidamɔgɔw ka jɛɲɔgɔnya sabati. Tiɲɛ nafamaw: Sigida sabatili: O ko kura ninnu tun bɛ sabati, wa u tun bɛ baara kɛ ni fɛnw ni fɛɛrɛw ye minnu bɛ sɔrɔ fɛnɲɛnamaw fɛ. Dɔnniya tila-tila : Dɔnniya tila-tila laada barikama tun bɛ Curaçao dugudenw ni ɲɔgɔn cɛ. Dugukolo kan nɔ bilali n’a sɔnni : Kɔnɔnafili gunw kan minnu bɛ kɛrɛfɛ : O ko kura ninnu ye nɔ bila sɛnɛ kɛcogo la fana gunw ni mara kɛrɛfɛ. Sɔrɔko nɔfɛkow: Sigida sɔrɔko yiriwali: Sɛnɛ kɛcogo ɲumanw kɛra sababu ye ka dɔ fara dumuni sɔrɔli kan ani sɔrɔ yiriwali kan Kurasao. Dugukolo kan laadalakow nɔfɛkow: nɔ bilali bi sɛnɛko la: O laadala fɛɛrɛw ye nɔ bila bi sɛnɛ kɛcogo la diɲɛ fan bɛɛ. Patɔrɔn minnu bɛ ɲini: Patɔrɔn kɛrɛnkɛrɛnnen tɛ: O ko kura fanba kɛra Erɔpukaw fɛ, wa u ma patenti sɔrɔ foroba la.
Kuncɛli
Sigida sabatili ni jɛkafɔ : Curaçao ka sigidako kura minnu kɛra, olu b’a jira cogo min na sɛnɛko sabatili walew ni jɛkafɔ bɛ se ka sigida barika bonya.
Bi baara kɛli ni Yɔrɔ in ye
Dugukolo jɔyɔrɔ ni dancɛw
Curaçao be Karayibu Kɔgɔji saheli fan fɛ, Venezuela kɔgɔjida la dɔrɔn. A ye ABC gunw dɔ ye (Aruba, Bonaire, Curaçao) ani a ye yɛrɛmahɔrɔnya jamana ye Hollande Mansamara kɔnɔ.
Topographie (Topografi) ye
Gun in dugukolo cogoya tɛ kelen ye ni kalkɛriw ye, kɔgɔjida laminiw, ani kuluw bɛ dugukolo kɔnɔ.
Kɔrɔya danfara
Curaçao janya tɛ kelen ye, yɔrɔ minnu ka bon kosɛbɛ, olu bɛ sɔrɔ gun in worodugu-tlebi fɛ.
Kuluw
Kuluw kulu min nafa ka bon kosɛbɛ Curaçao ye Christoffel kulu ye, min janya ye mɛtɛrɛ 372 ye, o de kama a ye gun in sanfɛyɔrɔ ye.
Baw
Curaçao tɛ ni baji banbaliw ye. Nka, baji jalenw bɛ gun in na tiɲɛ na minnu bɛ se ka ji bɔ sanji waati.
Wagati
Curaçao ye savana waati ye min ka timi, a bɛ dɔn ni funteni ye ani sanji ka dɔgɔn kosɛbɛ san kɔnɔ. O gun in bɛ fɔɲɔba yɔrɔ kɔkan, o b’a to sanfiɲɛba tɛ se ka don a la kosɛbɛ.
Fɛn funteni hakɛ dantɛmɛnen
San funteni hakɛ bɛ Yɛlɛma 25°C ni 31°C 'cɛ, fɛn misɛnninw bɛ Yɛlɛma-yɛlɛma sàn bɛɛ kɔnɔ.
Waatiw
Waati fla bɛ yen: jalen waati bɛ Bɔ Zanwuyekalo la ka Taa Se Sɛtanburukalo ma, sanjiko bɛ Bɔ Ɔkutɔburukalo la ka Taa Desanburukalo la.
Weele cogoya
Curaçao dugu ka waati bɛ kɛ tile fɛ ani ka ja, sanji bɛ na tuma dɔw la sanji waati.
Tarikulu ni jamanaden hakɛ
Curaçao binna san 1499 Alonso de Ojeda fɛ. Gun in na, jamanaden suguya caman bɛ yen ni farafinw, Erɔpukaw ani jamanadenw bɔnsɔnw ɲagaminen ye.
Kanw ni Cɛsiri
Dutch ani Papiamentu ye Curaçao ka kanw ye, nka Angilɛkan ni Ɛsipaɲɔlikan fana bɛ fɔ kosɛbɛ. Laada in ye Farafinna, Erɔpu ani Latin Ameriki fanga ɲagaminen ye, min bɛ ye dɔnkilida, dɔnko ani dumunikɛcogo laada la.
Politiki ni Gofɛrɛnaman
Curaçao ye yɛrɛmahɔrɔnya jamana ye Hollande Mansamara kɔnɔ ni pariti ka gɔfɛrɛnaman sigicogo ye. Gofɛrɛnaman ni pariti b'a fɛ.
Sɔrɔ
Curaçao sɔrɔko bɛ tali kɛ kosɛbɛ turisimu, kɔgɔjida la wariko baara ani petoroli sɛnɛni na. Willemstad kurunboli yɔrɔ ye kurunbokari yɔrɔba ye.
Turisimu
Turisidi ye sɔrɔko jɔyɔrɔba ye, taamakɛlaw bɛ sama kɔgɔjida la, jikuruw bilayɔrɔw ani tariku taamasiyɛnw i n’a fɔ Willemstad sow kulɛrilenw.
Bi koɲɛw
Curaçao bɛ gɛlɛyaw sɔrɔ i n’a fɔ sɔrɔko bɛnbaliya, baarakɛbaliya ani sigida koɲɛw i n’a fɔ ji nɔgɔli.
Lakana
A ka c’a la, Curaçao lakananen don turisiw fɛ, hali ni ladilikan jɔnjɔnw ka kan ka kɛ, kɛrɛnkɛrɛnnenya la yɔrɔw la, turisiw man ca yɔrɔ minnu na.
Sɛnɛfɛnw ni sigida laminiko
O gun in nafa ka bon ni nafolomafɛnw ye, i n’a fɔ kɔji ni fositɛri. Cɛsiriw bɛ senna walasa ka gun in ka jiriw ni baganw lakana minnu ɲɔgɔn tɛ yen.
Spor
Spor jɔyɔrɔ ka bon Kurasaokaw caman ka don o don ɲɛnamaya kɔnɔ, ntolatan, baseball ani ji farikoloɲɛnajɛ ye ɲɛnajɛw ye minnu ka di mɔgɔw ye.
Kɛnɛyako ni kunnafoniko
Kunnafonidila suguya caman bɛ yen, i n’a fɔ kunnafonidisɛbɛnw, arajosow ani telewisɔnw. Ɛntɛrinɛti jɛnsɛnnen don yɔrɔ bɛɛ, wa a jɔyɔrɔ ka bon kosɛbɛ kumaɲɔgɔnya la.
Kɛnɛya
Kurasao kɔnɔ, yɔrɔ ɲumanw bɛ yen, dɔgɔtɔrɔsow ni dɔgɔtɔrɔsow bɛ yen minnu bɛ furakɛli ɲuman kɛ.
Ladamuni
Kalan ye fu ye, wa wajibi don denmisɛnw ma minnu si bɛ san 4 la ka se san 18. Lakɔli caman bɛ yen, diɲɛ lakɔlisow fana bɛ yen, ani inivɛrisite dɔ gun in kan.
Táransipɔrɔ
Sirako ɲuman bɛ gun in na ani Hato Dugukolo-kan-Aeroport, min bɛ ɲɔgɔndan di diɲɛ kɔnɔ yɔrɔw ma.
Kisɛya
Curaçao ka fanga sɔrɔli sinsinnen bɛ petorolifɛnw de kan kosɛbɛ, nka cɛsiriw bɛ ka kɛ walasa ka fanga sɔrɔyɔrɔ sabatilenw fara ɲɔgɔn kan, i n’a fɔ fiɲɛ ni tile fanga.
Seko ni dɔnko ni sɛbɛnni
Curaçao ye seko ni dɔnko ni sɛbɛnni yɔrɔ ye min bɛ yiriwa, ni sigida dɔnkotigi ni sɛbɛnnikɛla caman bɛ dɛmɛ don gun in ka laadala nafolo la.
Sɔrɔdasi koɲɛw
Hali ni Curaçao t’a yɛrɛ ka kɛlɛbolo la, Royal Netherlands Navy bɛ yen walasa ka lakana sabati.
Diinan ni hakilimaya
Diinan jɔyɔrɔ ka bon duguden caman ka don o don ɲɛnamaya kɔnɔ, kerecɛnya de ye diinɛba ye, dannaya wɛrɛw bɛ tugu o kɔ.
Sigida Mode ani Fini
Sigidaw ka finidoncogo kuraw bɛ Kurasao, wa u bɛ gun in ka laadalakow ɲɛnama ani a sigida funteniman jira.
Seliw ni laadalakow
Curaçao seli ni laadalakow caman bɛ yen, i n’a fɔ Karnaval, Masakɛ ka don, ani Dia di Bandera (Darapɔ don), minnu bɛ kɛ ni paradew, dɔnkiliw ani dɔn ye.
Seko ni dɔnko ni fɛn dilanni
Curaçao ka fɛn dilanni ye Erɔpu ni bi cogoyaw ɲagaminen ye, ni sow ye minnu ɲɛ ye pastel ye minnu bɛ mɔgɔ kabakoya Willemstad, olu ye UNESCO ka diɲɛ ciyɛn ye.
Social Kɛlɛ
Sosiyete caman bɛ yen minnu bɛ bɛnkan, sigida lakanani ani sɔrɔko tilennenya lafasa.
Tourisme culinaire
Curaçao bɛ dumuni suguya caman di, k’a ta sigida dumuni dumanw na i n’a fɔ keshi yena ani stoba ka se diɲɛ dumuniw ma. Dumuni seliw ni sigida suguw ye turisiw ka ɲɛnajɛyɔrɔw ye minnu ka di kosɛbɛ.
Ko kura ni seko ni dɔnko
Kokuradonni jɔyɔrɔ ka bon Kurasao, ni daminɛw ni fɛɛrɛ kuraw hakɛ bɛ ka caya ka taa a fɛ, minnu bɛ kɛ sababu ye ka sɔrɔ yiriwali sabati. Fɛnɲɛnɛma-yɔrɔ ni jɛɲɔgɔnya caman bɛ yen.
Lamini ni sabatili
Curaçao b’a cɛsiri sigida sabatili la, a kɛtɔ ka sigida lakanani fɛɛrɛw yiriwa i n’a fɔ fɛnw lasegincogo porogaramuw ani koraliw lakanani. Gofɛrɛnaman ni sigida jɛkuluw bɛ baara kɛ ɲɔgɔn fɛ walasa ka dɔ bɔ sigida lamini senfɛ.
Dugu kolomaw ni sigida laminiw
Willemstad ye Curaçao faaba ani duguba ye, min lakodɔnnen don a ka Erɔpu fɛn dilanni kulɛrilenw fɛ ani tariku sigidaw fɛ i n’a fɔ Punda ani Otrobanda. Yɔrɔ nafama wɛrɛw ye Jan Thiel ani Westpunt ye.
Foroba kɛnɛyako ni sigidako baarada
Kɛnɛyako sira yiriwalen don kosɛbɛ Curaçao kɔnɔ, dɔgɔtɔrɔso ni dɔgɔtɔrɔso caman bɛ yen. Sosiyete ka baarakɛlaw bɛ dɛmɛ don jɛkuluw ma minnu ka dɔgɔ jamana kɔnɔ.
Denbaya ni sigida
Denbaya ni sigida ye Kurasa ka laadalakow jɔyɔrɔba ye. Sigida ka baarakɛtaw ni ko kɛtaw, i n’a fɔ sigida ɲɛnajɛw ani farikoloɲɛnajɛw, olu jɔyɔrɔ ka bon kosɛbɛ sigida ɲɛnamaya kɔnɔ.
Dunia jamanaw ni ɲɔgɔn cɛ jɛɲɔgɔnyaw
Curaçao bɛ jamanadenw ni ɲɔgɔn cɛ jɛɲɔgɔnya barikamaw mara, kɛrɛnkɛrɛnnenya la Hollande masaya sababu fɛ. Gun in bɛ jɛkafɔ kɛ ni Karayibu jamana tɔw ye ani diɲɛ tɔnba dɔw ye ko dɔw la i n’a fɔ jago, lakana ani sigida lakanani.
Sariya ni Kiiritigɛlaw
Curaçao ye a yɛrɛ ka sariyasun ye min sinsinnen bɛ Hollande sariya kan. Sariya siratigɛ la, kiritigɛlaw, sariya baarakɛlaw ani polisiw ka sariya labatoli bɛ yen.
Fɛnkɔrɔw dɔnniya
Curaçao ye fɛnkɔrɔw sɔrɔyɔrɔ caman sigiyɔrɔ ye, kuluw fana bɛ yen, faraw ja bɛ minnu na ka bɔ jamana fɔlɔw la. O yɔrɔw bɛ hakilinaw Di gun in tariku fɔlɔw kan.
Baganw ni jiriw
Curaçao ye fɛnɲɛnama suguya caman ye ni jiriw ni baganw ye minnu tɛ kelen ye, i n’a fɔ cactus minnu man ca, iguanas ani Curaçao white-tailed deer. Korali minnu bɛ gun in lamini, olu nafa ka bon kosɛbɛ sigida lamini na.
Jamana Taamaʃyɛnw
Curaçao ka darapo ni a ka taamasiyɛn ye jamana taamasiyɛn nafamaw ye minnu bɛ gun in ka yɛrɛbonya n’a ka danbe jira. Dolow jɛman min bɛ darapo la, o bɛ tile ni jamanadenw ka ɲɛnamaya diyabɔ taamasyɛn.
Dɔnniya ni ɲinini
Dɔnniya ɲinini minnu kɛra Kurasao, olu sinsinnen bɛ yɔrɔ caman kan, i n’a fɔ kɔgɔji kɔnɔ fɛnɲɛnamaw, sigida ɲinini ani furakɛli kalan. Sigida ni diɲɛ tɔnba bɛ baara kɛ ɲɔgɔn fɛ walasa ka dɔnniya yiriwa.
Damaya ni ladamu caman
Curaçao ye ladamulenw ka bɔgɔdaga ye, ni fanga bɛ bɔ Afiriki, Erɔpu, Ameriki Latin ani Azi. O laadalakow danfara in bɛ Kɛ seliw ni ko kɛlenw waatiw la.
Refugiés politiki ani mɔgɔw ka bɔnɔgɔla
Curaçao bɛ ka ɲɛsin mɔgɔw ka bɔnɔgɔla ma, wa a ye politiki siraw labɛn walasa ka lakanabagaw ni bɔnɔgɔlamɔgɔw ladon ani k’u don jamana kɔnɔ.
Infrastructure (Sɔrɔko).
Sirako ɲuman bɛ gun in na, kurunbonkarilaw ani jamana wɛrɛw ka awiyɔnbonda. Infrastructure porozɛw sinsinnen bɛ bolifɛnko ni ɲɔgɔndan yiriwali kan.
Mɔgɔw ka josariyaw
Curaçao gofɛrɛnaman bɛ feerekɛlaw lakana sariyaw ni sariyakolow fɛ minnu bɛ tilennenya ni jɛlenya sabati sugu la. ###Sibɛri lakanani ni lakana Ni a bɛ ka bonya ka taa a fɛ fɛɛrɛtigɛ la, Curaçao bɛ ka wari bila ɛntɛrinɛti lakanani na walasa ka jagokɛlaw ni mɔgɔ kelen-kelen bɛɛ lakana ka bɔ bagabagali nizɛrikan na.
Boloci ni sigida baara
Boloci ye sigida ɲɛnamaya yɔrɔ nafamaba ye Kurasao, jɛkulu caman bɛ yen minnu y’u yɛrɛ di sigida ni sigida koɲɛw ma.
Baarakɛlaw ka sugu ni baara
Baara sugu min bɛ Kurasao, o bɛ cogoyaw di seko ni dɔnko siratigɛ la i n’a fɔ turisimu, wariko baara ani fɛɛrɛbɔ. Fɛɛrɛ dɔw bɛ yen walasa ka dɔ fara baara kan ani ka baara kɛcogo ɲɛ.
Politiki Mouvements
Curaçao ye politiki yɔrɔ ye min bɛ fanga sɔrɔ ni partiw ni jɛkulu suguya caman ye minnu cɛsirilen don sigida tilennenya, sɔrɔ yiriwali ani sigida lakanani na.
Nafolo ni Nafolodonna
Curaçao bɛ impositi cogoya ɲuman di jamana wɛrɛw ka waridonnaw ma ani a ka wariko bolofara bɛ ka yiriwa kɔgɔjida la. Nafolodon siraw bɛ daminɛ sow ni duguw feereli la ka taa a bila jagokɛlaw la.
Baarakɛlaw ɲɛnabɔli
Kɔrɔtɔko labɛnw ni fɛnsɔrɔsiraw bɛ gun in kan walasa ka balawuw ɲɛnabɔ i n’a fɔ sanfiɲɛba ni dugukolo yɛrɛyɛrɛ. Jɛɲɔgɔnya bɛ yen ni diɲɛ dɛmɛjɛkuluw ye.
Hɔrɔnya
Curaçao bɛ cɛ ni muso ka bɛnkan ni hɔrɔnya sabati politiki ni fɛɛrɛw sababu fɛ minnu kun ye ka musow ni kulu fitininw jɔyɔrɔ ɲɛ.
Duniɲa ka dɛmɛn porogaramuw
Curaçao bɛ a sen don ani ka nafa sɔrɔ diɲɛ dɛmɛni porogaramu suguya caman na minnu ɲɛsinnen bɛ sɔrɔ yiriwali, kalanko ani kɛnɛyako ma.
Turisimu ladamu
Ka fara kɔgɔjida turisimu kan, Curaçao fana bɛ taamakɛlaw sama minnu b’u mago don gun in ka laadalakow n’a tariku nafamaw la, i n’a fɔ misew, seliw ani tariku yɔrɔw.
Transport ani Logistiki
Curaçao ka bolifɛnko siratigɛ la, sira, kɔgɔji ani fiɲɛ bolifɛnw bɛ yen. Willemstad kurunboli yɔrɔ jɔyɔrɔ ka bon kosɛbɛ fɛnw ladonni ni jago la.
Mara yiriwali ni sɛnɛko
Fɛɛrɛ dɔw bɛ senna walasa ka mara yiriwali ni sɛnɛko yiriwali lawuli Kurasao, n’u sinsinnen bɛ sabatili ni kokuradonni kan.
Biologique Diversité
Curaçao falen bɛ fɛnɲɛnama suguya caman na ni ɲɛnamaya kɛcogo kɛrɛnkɛrɛnnenw ye k’a ta koraliw la ka taa a bila kungo jalenw na minnu bɛ yɔrɔw la minnu ka timi. Baganmara porogaramuw nafa ka bon walasa ka o fɛnɲɛnama suguya caman lakana.
Kɔmpaniw ni Industriw belebelebaw
Kurasao ka tɔnba dɔw bɛ baara kɛ petoroli sɛnɛni, turisimu ani wariko siratigɛ la. O iziniw nafa ka bon kosɛbɛ gun in sɔrɔko la.
Taama ni Visa Kunnafoni
Turisi minnu bɛ bɔ jamana caman na, olu mago tɛ visa la walasa ka to waati kunkurunnin kɔnɔ Kurasao. Nka, a nafa ka bon ka visa wajibiyalenw lajɛ minnu bɛ waati kɔnɔ sani i ka taa.
Jago ni Jago
Curaçao ye jagokɛyɔrɔ nafama ye Karayibu jamanaw na, diɲɛ tɔnba ni hɔrɔnya yɔrɔw bɛ yen minnu bɛ cogoya ɲumanw di jago ni wariko ma.
Dɔnniya ni kalanko
Curaçao Iniwɛrisite ni kalanso wɛrɛw bɛ kalan bolodalen suguya caman ni ɲinini siraw di. Jɛɲɔgɔnya fana bɛ yen ni diɲɛ inivɛrisitew ni ɲininikɛlatɔnw ye.
Ladamuni ko kɛlenw
Gun in bɛ laadalako caman labɛn san o san, i n’a fɔ Curaçao Worodugu Kɔgɔji Jazz Festival, Carnaval ani Simadan suman tigɛ seliw, minnu bɛ turisiw ni sigidamɔgɔw sama.
Diplomasi Jɛɲɔgɔnya
Curaçao bɛ diplomasi jɛɲɔgɔnya sabati ni jamana damadɔ ye Hollande masaya sababu fɛ. O ye jɛ-ka-baara ye yɔrɔw la i n’a fɔ jago, lakana ani yiriwali dɛmɛni.
Jamana ka Mouvements
Jamana ka tɔn damadɔ bɛ yen minnu sinsinnen bɛ politiki, sigida ani sɔrɔko sinsinni kan walasa ka jamanadenw ka ɲɛnamaya kɛcogo ɲɛ.
Cili bato fɛ
Willemstad kurunboli yɔrɔ ye kurunbokari yɔrɔba ye Karayibu jamanaw na. A bɛ yɔrɔw Di jagokɛminɛnw ni ɲɛnajɛ-kurunw bɛɛ ma.
Kɔgɔjida ni kɔgɔjiko politiki
Curaçao ka kɔgɔjida ni kɔgɔji politiki sinsinnen bɛ kɔgɔji kɔnɔ fɛnɲɛnamaw lakanani kan, i n’a fɔ koraliw, ani mɔni kɛcogo sabatilenw yiriwali.
Social Justice ani Bɛnkan
Jɛkuluw ni fɛɛrɛ dɔw bɛ yen minnu bɛ sigida tilennenya ni bɛnkan kɛlɛ Kurasao, k’u janto ko dɔw la i n’a fɔ hadamadenw ka josariyaw, baarakɛlaw ka josariyaw ani cɛ ni muso ka bɛnkan.
Sow Sugu
Sow sugu min bɛ Curaçao, o tɛ kelen ye, k’a ta so cɛɲiw la turisiw ka yɔrɔw la, ka taa a bila sow sɔngɔ gɛlɛnw na sigidamɔgɔw bolo. Porozɛw bɛ yen minnu kun ye ka sow jɔcogo ɲɛ.
Sigida bololabaarakɛlaw
Curaçao lakodɔnnen don a ka sigida bololabaarakɛlaw fɛ, i n’a fɔ bololabaarakɛlaw ka biyew, bɔgɔdaga ani seko ni dɔnko. O fɛnw bɛ feere tuma caman na suguw la ani hakilijiginfɛnw feereyɔrɔw la.
Gɛlɛya ɲɛnabɔli
Gɛlɛyaw ɲɛnabɔcogo ni labɛnw bɛ gun in kan walasa ka balawuw, kɛnɛyako gɛlɛyaw ani kɔrɔtɔko wɛrɛw jaabi ka ɲɛ.
Seko ni dɔnko
Curaçao ye seko ni dɔnko seko ni dɔnko siratigɛ la min bɛ yiriwa ni galariw, ɲɛnajɛyɔrɔw ani dɔnkilidayɔrɔw ye. Sigida ni diɲɛ dɔnkotigiw bɛ dɛmɛ don laadalakow danfara la.
Sigida la nsiirinw ni nsiirinw
Gun in bɛ ni laada nafama ye min bɛ tali kɛ nsiirinw ni nsiirinw na, tuma caman na, a ju bɔra jamanadenw ni farafinw ka laadalakow la, minnu bɛ fɔ hali bi.
Cɛsiri Cɛsiri
Curaçao ka laadala ciyɛn maralen bɛ misew kɔnɔ, tariku sow ani fɛnkɔrɔw yɔrɔw la. Willemstad lakodɔnnen don a ka Erɔpu jamanaw ka so jɔcogo la min maralen bɛ koɲuman.
Nalomaya ladonni
Curaçao bɛ ladonni ni dɛmɛ di fiyentɔw ma, i n’a fɔ kɛnɛyaso ni kalan kɛrɛnkɛrɛnnenw.
Diinan Kabakomayɔrɔw
O gun in ye diinɛ kabakomayɔrɔw ni batoyɔrɔ caman sigiyɔrɔ ye, i n’a fɔ egilisiw ni batosobaw, minnu jɔyɔrɔ ka bon a sigibagaw ka hakili ta fan fɛ ɲɛnamaya la.
Laadala fura
Ka fara furakɛli basigilen kan, tubabufura fana bɛ kɛ Kurasao, tuma caman na, a sinsinnen bɛ binw ni furaw kan minnu bɛ sɔrɔ fɛnɲɛnamaw fɛ.
Denmisɛnw ladonni ni kalanko
Curaçao kɔnɔ, denmisɛnw ladonni ni kalanso suguya caman bɛ yen, k’a ta balikukalansow la ka taa a bila lisew la ani baarakɛlaw ka kalansow.
Mɔgɔkɔrɔbaw ladonni
Porogaramu ni yɔrɔ caman bɛ yen minnu sinsinnen bɛ mɔgɔkɔrɔbaw ladonni kan, i n’a fɔ tile ladonni, mɔgɔkɔrɔbaw ka so ani so ladonni baarakɛyɔrɔw.
Weele ni waati cogoya
Curaçao ye waati duman ni tile ye ni funteni hakɛ ye 25°C ni 31°C cɛ. O gun in bɛ sanfiɲɛba cɛsirilan kɔkan, o b’a to a tɛ se ka fɔɲɔba juguw sɔrɔ.
Jamana ka danbe ni taamasiyɛnw
Curaçao ka jamana danbe bɛ jira taamasiyɛnw na i n’a fɔ darapo, marifacikan ani jamana seli minnu bɛ gun in tariku ni a ka laadalakow seli.
Sigida ɲɛnajɛyɔrɔw
Fɛn minnu bɛ Fɔ kosɛbɛ olu ye Handelskade ye min bɛ Willemstad, Hato Caves, ani Christoffel Park, taamakɛlaw bɛ Se ka sigida taamaw ni tariku yɔrɔw diyabɔ yen.
Baarabaw ni sigida laminiko gɛlɛyaw
Laminiko gɛlɛyabaw minnu bɛ Curaçao, olu ye waati jiginni, korali jɛlenw ani nɔgɔli ye. Fɛɛrɛ dɔw bɛ yen walasa ka o bagabagali ninnu ɲɛnabɔ ani ka fɛnɲɛnama suguya caman lakana.
Mode ni finiko baara
Kurasao, finiko ni finiko baara bɛ ka bonya, u sinsinnen bɛ fini kulɛrilenw kan, minnu bɛ yɔrɔw la minnu ka timi, minnu bɛ gun in ka laadalakow ɲɛnama jira.
Kamalenninw ni Kamalenninw
Porogaramu ni jɛkulu caman bɛ yen minnu sinsinnen bɛ funankɛninw ka yiriwali n’u dɛmɛni kan, i n’a fɔ farikoloɲɛnajɛ kuluw, kalanko porogaramuw ani funankɛninw ka santiriw.
Hɛrɛ ni Lakana
Curaçao bɛ baara kɛ ni diɲɛ tɔnbaw ye ani a kɛrɛfɛ jamanaw ye walasa ka hɛrɛ ni lakana sabati o mara kɔnɔ, kɔgɔji lakanani ani kojugubakɛlaw kɛlɛli fana sen bɛ o la.
CT Sekɔrɔ
Kumaɲɔgɔnya seko ni dɔnko siratigɛ la (CT seko ni dɔnko siratigɛ la) Kurasao bɛ ka yiriwa teliya la, ni wari bilali ye fɛnsɔrɔsiraw ni baarakɛminɛnw na i n’a fɔ ɛntɛrinɛti ni telefɔni selilɛriw.
Kungow labɛnni porogaramuw
Fɛɛrɛ dɔw bɛ yen walasa ka dugukolo jiriw lasegin u cogo kɔrɔ la ani k’u lakana kungo labɛnni ni sigida kalanni fɛ.
Kɛnɛyako bolodalenw
Kɛnɛyako bolodalenw Kurasao, olu sinsinnen bɛ foroba kɛnɛya sabatili kan, banakunbɛn fɛɛrɛw fɛ, kɛnɛya kalanni ani sigida kɛnɛyako porogaramuw fɛ.
Enerji jiginni
Curaçao bɛ ka wuli ka taa fanga sɔrɔyɔrɔ sabatilenw na. Fɛɛrɛ minnu bɛ kɛ i n’a fɔ tile fanga, fiɲɛ fanga, ani fanga sabatili porozɛw, olu jɔyɔrɔ ka bon kosɛbɛ fanga jiginni na.
Kalanko kura
Kalanko kura caman daminɛna Kurasao, n’u sinsinnen bɛ kalankɛminɛnw kan nizɛrikan na, STEM kalanni (Dɔnniya, Fɛnɲɛnɛma, Ɛntɛrinɛti, ani Jate), ani kalan kɛcogo minnu bɛ bɛɛ lajɛlen na.
Jɛkuluw ni sigidamɔgɔw
Kurasao ye tɔnw ni kuluw ka jɛkulu ɲɛnama ye minnu sinsinnen bɛ baara suguya caman kan, k’a ta farikoloɲɛnajɛ ni laadalakow la ka se sigida baara ma.
Filimu ni Seri
Sigida filimu ni telewisɔn baara bɛ ka bonya Kurasao, ni fɛn dilannenw ye minnu bɛ gun in cɛɲi jira ka fara a ka laadalakow n’a tariku jirali kan.
Arajosow
Arajo caman bɛ Curaçao minnu bɛ dɔnkiliw, kibaruyaw ani barokɛyɔrɔw ɲagaminen jira, Hollandekan ni Papiamentukan na.
TV kanw
Curaçao telewisɔn bɛ sigida ni diɲɛ porogaramu caman di, i n’a fɔ kibaruyaw, farikoloɲɛnajɛw, ɲɛnajɛw ani kalanko jirali.
Kɛlɛ Hakilijiginw
Curaçao bɛ hakili jigin a ka tariku n’a kɛlɛ suw la ni kɛlɛ hakilijiginfɛn caman ye minnu bɛ bonya da mɔgɔw bɔnsɔn tɛmɛnenw ka saraka ni u ka jagɛlɛya kan.
Diinan suguya caman
Diinɛ suguya caman bɛ gun in na, dannaya jɛkulu suguya caman bɛ yen i n’a fɔ kerecɛnw, Yahutuw, silamɛw ani Ɛnduw.
Social Innovations
Sigidako kura minnu bɛ kɛ Kurasao, olu sinsinnen bɛ ɲɛnamaya kɛcogo ɲuman yiriwali kan, ni porozɛw ye i n’a fɔ sigida yiriwali, kɛnɛyako, ani faantanya dɔgɔyali.
Expat Sigidaw
Curaçao ye jamana wɛrɛw ka sigida ye min bɛ ka bonya, ni mɔgɔw bɛ bɔ diɲɛ fan bɛɛ la minnu bɛ sama ka na gun in na a ka ɲɛnamaya kɛcogo ɲuman n’a ka jago siraw kosɔn.
Sigida dumuniw
Sigida dumuniw i n’a fɔ pastechi, keshi yena ani stoba, olu ye dumuni nafamaw ye minnu ka di Curaçao dugu kɔnɔ. Restoranɛ caman bɛ laadala dumuniw dilan ka fara diɲɛ dumuniw kan.
Sɛnɛko kura
Sɛnɛ kɛcogo kura, i n’a fɔ jilafɛnw ni sɛnɛ jɔlen, olu bɛ ka kɛ Kurasao walasa ka dumuni sɔrɔcogo ɲɛ ani k’a kɛ fɛn ye min bɛ sabati.
Hakilila dilannen
Curaçao bɛ ka hakililata (AI) minɛ baara suguya caman na, k’a ta jago taabolo ni kɛnɛyako la ka se turisimu ni gɔfɛrɛnaman ka baara ma.
Siya fitininw
Siya fitininw ɲagaminen don gun in na, minnu bɛ dɛmɛ don Curaçao ka laadalakow ni ɲɛnamaya kɛcogo caman na.
Fɛn fila ni ɲɔgɔn cɛ jɛɲɔgɔnyaw
Curaçao bɛ jɛɲɔgɔnya fila mara ni jamana caman ye, kɛrɛnkɛrɛnnenya la Hollande Masaya fɛ, min bɛ dɛmɛ don jago, diplomasi ani laadalakow falenfalen na.
Sɔrɔko nizɛri
Curaçao ka sɔrɔko nizɛri bɛ ka bonya joona, ni wari bilali ye IT infrastructures, e-commerce ani numérique services la minnu bɛ ka sigida sɔrɔ yiriwa.
Jagokɛlaw ka jamana kɔkan
Dunanw ka jago ye Kurasao sɔrɔko jɔyɔrɔba ye, ni fɛnw ye minnu bɛ taa jamana wɛrɛw la i n’a fɔ petoroli fɛnw, ɛntɛrinɛti ani sɛnɛfɛnw.
Lamini lakanani
Lamini lakanani baara minnu bɛ Kurasao, olu sinsinnen bɛ sigida nafolo lakanani kan, kɔgɔjida lamini lakanani, ani wale sabatilenw yiriwali.
Sigida ka fɛn dilannenw
Curaçao lakodɔnnen don a ka sigida fɛnw fɛ i n’a fɔ aloe vera, curacao bleu liqueur, ani bololabaarakɛlaw.
Kanko Lakana
Cɛsiriw bɛ kɛ walasa ka sigida kan, Papiamento, lakana ani k’a yiriwa ka fara kan tɔw kan minnu ye Ɔsitaralikan, Angilɛkan ani Ɛsipaɲɔlikan ye.
Sigida Gofɛrɛnaman
Sigida mara jɔyɔrɔ ka bon gun in marali n’a yiriwali la, ni fɛɛrɛw ye minnu sinsinnen bɛ sɔrɔ yiriwali, sigidamɔgɔw ka ɲɛtaa, ani sabatili kan.
Tariki jatedenw
Curaçao bɛ bonya da tariku mɔgɔ caman kan minnu ye dɛmɛba don gun in tariku ni a ka laadalakow la, i n’a fɔ Tula, jɔnw murutilenw ɲɛmɔgɔ.
Lakanali ni Juguya
Curaçao gofɛrɛnaman bɛ ka baara kɛ tuma bɛɛ walasa ka lakana yiriwa ani ka kojugubakɛlaw kɛlɛ sariyaw, polisiw ani sigidamɔgɔw ka fɛɛrɛw fɛ.
Sariyaw ni josariyaw
Curaçao ye sariyasunba ye min bɛ jamanadenw ka josariyaw ni u ka hɔrɔnya lakana, ni sariyaw ye minnu bɛ sigida ɲɛnamaya fan caman ɲɛnabɔ.
Dɔnniya ni seko ni dɔnko
Dɔnniya ni seko ni dɔnko siratigɛ la, Kurasao, o bɛ ka yiriwa teliya la, ɲinini porozɛw ni fɛɛrɛ kuraw bɛ ka kɛ sababu ye ka sɔrɔko ni sigida yiriwali sabati.
Siwili Hakɛw ni Hɔrɔnya
Jamanadenw ka josariyaw ni hɔrɔnyaw lakananen don Curaçao sariyasunba fɛ, o la, kuma fɔli, dannaya ani ɲɔgɔnye hɔrɔnya.
Hadamadenw ka josariyaw
Hadamadenw ka josariyaw ye baara kunba ye Kurasao, ni jEkuluw ni fErEw ye minnu cɛsirilen don ka hadamadenw ka josariyaw lakana ani k’u yiriwa gun in kan.
Baarakɛlaw ka tɔnw
Baarakɛlaw ka tɔn minnu bɛ Curaçao, olu jɔyɔrɔ ka bon baarakɛlaw ka josariyaw lakanani na ani baara cogoyaw labɛnni na. U bɛ baara kɛ baarabolo suguya caman na, i n’a fɔ kalanko, kɛnɛyako ani tulubɔ baara.
Sariya jugu
Curaçao ka kiritigɛlaw ka kiritigɛcogo sinsinnen bɛ Hollande sariya kan, wa a bɛ kuma kojuguw kan i n’a fɔ fariyakow, sonyali ani dɔrɔgufeere. Polisiw ni kiritigɛlaw bɛ baara kɛ ɲɔgɔn fɛ walasa ka sariya labato.
Jamana ka sɛbɛnmarayɔrɔw ni gafemarayɔrɔw
Curaçao jamana ka sɛbɛnmarayɔrɔ bɛ tariku sɛbɛn nafamaw ni sɛbɛnmarayɔrɔw mara. Gafemarayɔrɔ damadɔ fana bɛ yen minnu bɛ se ka gafe suguya caman sɔrɔ ani kunnafonidiyɔrɔw.
Turisiw ka kunnafoniw
Turisiw bɛ se ka kunnafoniw sɔrɔ ɲɛnajɛyɔrɔw, sigiyɔrɔw ani baara kɛtaw kan turisiw kunnafonidiyɔrɔw la gun in kan, i n’a fɔ Curaçao Tourist Board (CTB).
Boloci jɛkuluw ni ONGw
Jɛkulu caman bɛ yen minnu bɛ baara kɛ ni bolomafaraw ye ani ONG minnu bɛ baara kɛ Kurasao, minnu cɛsirilen don sigida, sigida ani sɔrɔko porozɛw la. U jɔyɔrɔ ka bon kosɛbɛ sigida yiriwali ni dɛmɛni baara la.
Dugukolo suguya caman
Curaçao ye dugukolo suguya caman ye, kɔgɔjida laminiw, kuluw, kuluw ani koraliw, o b’a kɛ yɔrɔ ye min ka di sigida kanubagaw ni turisiw ye.
Jago sabatili
Jagokɛcogo sabatilenw nafa ka bon kosɛbɛ Kurasao, bawo tɔnw bɛ wari bila sigida lakanani walew la ani tɔnw ka sigidako kunkanko (CSR).
Jiw ɲɛnabɔli
Jiko ɲɛnabɔli nafa ka bon Kurasao, porozɛ minnu sinsinnen bɛ ji marali, saniya ani baara seginni kan walasa ka jiko gɛlɛya bali.
Kunnafoni sɔrɔcogo
Curaçao ka fanga sɔrɔcogo bɛ fanga sɔrɔyɔrɔ kɔrɔw ni fanga kura sɔrɔyɔrɔw bɛɛ lajɛlen na, ni fɛɛrɛw ye walasa ka dɔ fara fanga sabatili baara kan.
Nafolo Suguw
Curaçao bɛ wariko baara suguya caman kɛ ani a ka banki, asiransi ani waridon sugu yiriwara, minnu bɛ kɛ sababu ye ka sɔrɔ yiriwa.
Dunia Jɛkuluw
Gun in ye diɲɛ tɔnba caman ka tɔnden ye, wa a bɛ jɛ ka baara kɛ ɲɔgɔn fɛ, i n’a fɔ jago, sigida ani lakana.
Dɔgɔtɔrɔso ka ko kura
Curaçao bɛ furakɛli kura ɲɛfɛ, ni ɲinini porozɛw ni fɛɛrɛ kuraw ye minnu bɛ kɛnɛyako ɲɛ.
Sɛnɛ yiriwaliw
Sɛnɛ yiriwali minnu kɛra Kurasao, olu dɔw ye fɛɛrɛ kuraw ye i n’a fɔ jilafɛnw ni jilafɛnw dilanni walasa ka dumuni sɔrɔcogo ɲɛ ani k’a sabati.
Jamana seliw ni seliw
Curaçao bɛ jamana seli ni seli caman kɛ, i n’a fɔ Masakɛ ka don, Karnaval ani Dia di Bandera (Darapɔ don), minnu bɛ gun in ka laadalakow ni a tariku jira.
Musow ka josariyaw lafasalitɔnw
Musow ka josariyaw lafasalitɔnw bɛ baara la Kurasao, wa u cɛsirilen don cɛ ni muso ka bɛnkan na ani ka musow jɔyɔrɔ yiriwa jamana kɔnɔ.
Cɛ ni muso ka bɛnkan
Cɛsiriw bɛ senna walasa ka cɛ ni muso ka bɛn sabati, ni politiki ni porogaramuw sinsinnen bɛ bɛnkanw ni josariyaw kan cɛ ni muso bɛɛ ye.
Fantanya Dɔgɔyali
Faantanya dɔgɔyali ye ko fɔlɔ ye Kurasao, ni fɛɛrɛw ye minnu kun ye ka ɲɛnamaya kɛcogo ɲɛ ani ka sɔrɔko siraw yiriwa kuluw ye minnu ka dɔgɔ.
Industriw ka nɔgɔli
Nɔgɔ min bɛ bɔ izini baara la, i n’a fɔ tulu bɔli, o ye gɛlɛya ye Kurasao bolo. Fɛɛrɛw ni sariyakolow bɛ sen na walasa ka dan sigi sigida tiɲɛni na ani k’a kɔlɔsi.
Takisi Sistɛmu
Curaçao ka impositi sira dabɔra ka sɔrɔ kɛ gɔfɛrɛnaman ye ani impositi bɛ sɔrɔ sɔrɔ, tɔnɔ, ani fɛnw ni baarakɛminɛnw kan.
Sow ni duguw yiriwali
Porozɛw bɛ yen minnu kun ye ka sow ni dugu yiriwali yiriwa, k’u janto fɛnw sɔngɔko, sabatili, ani sigiyɔrɔko la.
Telefɔni ni TIC
Kurasao ka telefɔni ni kunnafoniko ni ganseli cakɛda yiriwara kosɛbɛ, o min nafa ka bon sɔrɔ yiriwali ni nizɛri jɛɲɔgɔnya la.
Nafolo sɔrɔli ka don a kɔnɔ
Nafolosɔrɔsiraw doncogo porogaramuw sinsinnen bɛ wariko baarakɛminɛnw sɔrɔli kan dugudenw bɛɛ ma, hali jamanaden minnu ka dɔgɔ ani minnu ka sɔrɔ man bon.
Dɔnniya ɲininiw
Dɔnniya ɲinini minnu kɛra Kurasao, olu bɛ tali kɛ yɔrɔ caman na i n’a fɔ furakɛli, kɔgɔji kɔnɔ fɛnɲɛnamaw ani waati jiginni, wa u bɛ dɛmɛ don dɔnniya yiriwali la.
Dɔnniya gafew ni sɛbɛnw
Dɔnniya gafe ni gafe caman bɛ sɔrɔ Kurasao, minnu bɛ dɛmɛ don ɲininiw ni dɔnniyaw jɛnsɛnni na.
Kunnafonidilaw
Sigida kunnafonidisɛbɛn minnu bɛ Curaçao, olu bɛ kibaruyaw, kunnafoniw ani hakilinaw di ko kɛlenw ni barokunw kan minnu bɛ tali kɛ jamanadenw na.
Dɔgɔtɔrɔso ni Lakanali
Ka mɔgɔ dogolenw ni kunnafoniw lakanani lakana, o nafa ka bon Curaçao, ni sariyaw ni fɛɛrɛw ye minnu bɛ kunnafoniw lakanani sabati.
Gofɛrɛnaman sigicogo n'a maracogo
Curaçao ye pariti ka gofɛrɛnaman sigicogo ye ni pariti sugandilen ye ani gɔfɛrɛnaman min bɛ politiki ni sariyaw waleyali ɲɛnabɔ.
Nafolodon siraw
Curaçao bɛ wariko sira suguya caman di seko ni dɔnko siratigɛ la i n’a fɔ turisimu, fanga, wariko ani dugukoloko, ni impositi cogoya ɲuman ye jamana wɛrɛw ka waridonnaw bolo.
Jamana kɔrɔbayalen
Jamanaden kɔrɔbayali bɛ gɛlɛya lase Kurasao ma, ni politiki ni porogaramuw ye minnu kun ye ka duguden kɔrɔbaw dɛmɛ ani k’u ka kɛnɛya sabati.
Ɲɛnawoloma
Cɛsiriw bɛ senna walasa ka danfara kɛlɛ ani ka bɛnkan sabati, ni sariyaw ni porogaramuw ye minnu kun ye ka dugudenw bɛɛ ka josariyaw lakana.
Asiransi Sosial
Curaçao bɛ sosiyete ka asiransi di min bɛ sɔrɔ lakanani di ni baarakɛbaliya, bana, bololabaara ani kɔrɔya kɛra, o bɛ a ka jamanadenw ka ɲɛtaa dɛmɛ.
Kuncɛli
Curaçao ye gun ye min ka laadalakow ka ca, sɔrɔko suguya caman ani sigida barikama. K’a ta turisimu ni jago la ka se dɔnniya ni seko ni dɔnko ma, gun in bɛ cogoya ni gɛlɛya caman di. Ni a bɛ yiriwali sabatili, sigida tilennenya ani kokuradonni nɔfɛ, Kurasao bɛ ka taa a fɛ k’a yɛrɛ bila jamana fangatigi ni ɲɛtaa siratigɛ la Karayibu jamanaw kɔnɔ.